หนังสือดี ๑๐๐ ปี “พุทธทาส”

1.เพียงแต่เกิดมาเป็นคน คือธรรมบรรยายบางส่วนของท่านอาจารย์ที่ตีพิมพ์อยู่ในหนังสือธรรมโฆษณ์ของพุทธทาส ลำดับที่ ๓๗.ก เป็นบรรยายธรรมในฐานะ สิ่งที่ต้องรู้ว่าอะไรคืออะไร ซึ่งในที่นี้ได้คัดเอามาตีพิมพ์ใหม่เพียง ๙ หัวข้อเรื่องดังปรากฏอยู่ในหนังสือเล่มนี้แล้ว “เพียงแต่เกิดมาเป็นคน” เป็นธรรมวาทะที่แฝงปรัชญาไว้อย่างลึกซึ้ง ท่านอาจารย์ได้กล่าวไว้ในตอนหนึ่งว่า กิเลส เป็น ตัว สำหรับทำให้เห็นแก่ตัว ธรรม เป็น ตน สำหรับทำลายความเห็นแก่ตัว การทำหน้าที่ของมนุษย์ต้องมีความคงเส้นคงวา ตรงต่อความเป็นมนุษย์ มิฉะนั้นเราก็ได้ชื่อว่าเพียงแต่เกิดมาเป็นคนเท่านั้น
2. จิตว่าง” เป็นผลงานอีกเล่มหนึ่งที่ทางสำนักพิมพ์ได้คัดเลือกธรรมบรรยายบางส่วนจากหนังสือธรรมโฆษณ์ของพุทธทาส ลำดับที่ ๓๑ ธรรมปาฏิโมกข์ เล่ม ๑ และหนังสือธรรมโฆษณ์ของพุทธทาส ลำดับที่ ๓๘ สุญญตาปริทรรศน์มารวมตีพิมพ์ไว้ในเล่มเดียวกัน ธรรมบรรยายในวาระต่างๆ ของท่านอาจารย์พุทธทาส ถือได้ว่าเป็นคำสอนที่สูงค่ายิ่ง มีสำนักพิมพ์และองค์กรต่างๆ ให้ความสนใจขออนุญาตนำไปตีพิมพ์เป็นภาษาต่างๆ กระจายไปทุกภูมิภาคทั่วโลก แม้แต่มหาวิทยาลัยชั้นนำทั้งในอเมริกา และยุโรป กระทั่งเอเชียยังนำคำสอนของท่านไปใช้เป็นตำราศึกษาในภาควิชาศาสนสากล จึงไม่เป็นเรื่องแปลกเลยที่องค์การยูเนสโกได้ประกาศยกย่องท่านพุทธทาสภิกขุเป็น “บุคคลสำคัญของโลก”
3.ตัวกู-ของกู” เล่มนี้คณะผู้จัดทำได้คัดสรรธรรมบรรยาย ๑๗ บท จากจำนวนทั้งสิ้น ๓๗ บทมารวบรวมไว้ แต่ยังคงเนื้อหาสาระเดิมของท่านอาจารย์ไว้ทุกประการ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๔๙ เป็นโอกาสสำคัญอีกวาระหนึ่งของชาวพุทธ นั่นคือเป็นวัน ครบรอบ ๑๐๐ ปี แห่งการเกิดมาทางชีวิตและร่างกายของท่าน อาจารย์พุทธทาส ในวาระอันสำคัญยิ่งนี้ ได้ขออนุญาตนำธรรมบรรยายชุด “ตัวกู-ของกู” มาจัดพิมพ์ขึ้นเพื่อเป็นสังฆานุสรณ์ในวาระครบ ๑๐๐ ปีชาตกาลของท่านอาจารย์
4.ธรรมะ ทำไม” คือธรรมบรรยายที่มีเนื้อหาสาระน่าสนใจเป็นอย่างมากเล่มหนึ่ง คำถามว่า “ธรรมะทำไม ธรรมะทำไมกัน?” มีคำตอบอยู่แล้วในหนังสือเล่มนี้ อย่างน้อยก็ ๑๐ หัวข้อที่เป็นคำเฉลยสำคัญๆ ของคำว่า “ธรรมะ” ท่านอาจารย์ได้ให้ความหมายของคำว่า ธรรมะ ไว้น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ธรรมะคือหน้าที่ที่จะต้องประพฤติปฏิบัติให้ถูกต้องตามกฎของธรรมชาติ ในขณะที่เดินไปตามวิวัฒนาการ ธรรมะจึงหมายถึง ระบบการปฏิบัติที่ถูกต้องและจำเป็นสำหรับมนุษย์ทุกขั้นทุกตอนแห่งวิวัฒนาการ ทั้งในส่วนบุคคลและสังคม ทั้งทางฝ่ายวัตถุและวิญญาณ หนังสือ “ธรรมะ ทำไม” จึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับคนทุกสาขาอาชีพ
5.คู่มือมนุษย์” เป็นธรรมบรรยายที่ขายดีที่สุดชุดหนึ่งในบรรดาหลายๆ ชุดของท่านอาจารย์พุทธทาส อาทิ แก่นพุทธศาสน์, จิตว่าง, ตัวกู-ของกู, พุทธประวัติจากพระโอษฐ์ ฯลฯ ความสำคัญในหนังสือเล่มนี้ มุ่งแสดงหลักแห่งพุทธศาสนา เหมาะสำหรับบุคคลผู้แสวงหาเหตุและผล สามารถกล่าวได้ว่าเป็นธรรมบรรยายที่เข้าถึงแก่นแท้ ด้วยเนื้อหาที่สามารถเข้าใจได้ง่ายๆ เป็นธรรมะขั้นต้น เรื่อยไปจนสูงขึ้นตามลำดับ คู่มือมนุษย์ เป็นคำบรรยาย ตุลาการิกธรรม ชุดที่ ๑ ว่าด้วย วิชาที่บอกว่าอะไรเป็นอะไร บรรยายอบรมผู้ที่จะรับการโปรดเกล้าฯ เป็นตุลาการ เมื่อ พ.ศ.๒๔๙๙ แม้ปัจจุบันนี้ “คู่มือมนุษย์” ก็ยังเป็นธรรมบรรยายที่ทันสมัย ทันเหตุการณ์ เหมาะกับกาลทุกเมื่อ
6.เรื่องกรรม ในมุมุมองของพุทธทาส ท่านอาจารย์พุทธทาสนับเป็นบุคคลสำคัญอย่างยิ่ง และเป็นผู้มีผลงานโดดเด่น ท่านอุทิศตนเพื่อสั่งสอนธรรมะให้มนุษย์ได้อาศัยอยู่กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างกลมกลืน หนังสือคำสอนของท่านได้มีผู้นำไปแปลตีพิมพ์เป็นภาษาต่างๆ กระจายไปทั่วโลก แม้แต่ในมหาวิทยาลัยทั้งในยุโรป และอเมริกาตลอดจนเอเชียก็ยังคำสอนของท่านไปศึกษาในภาควิชาศาสนาสากล
7.ชีวิตคืออะไร คือธรรมบรรยายบางส่วนจากหนังสือธรรมโฆษณ์ของพุทธกาล (ลำดับที่ ๓๗.ค) ซึ่งรวมธรรมบรรยายของท่านอาจารย์ ว่าด้วยเรื่อง “อะไรคืออะไร” ซึ่งในที่นนี้ได้คัดมารวบรวมไว้จำนวน 6 หัวข้อเรืองด้วยกัน ท่านอาจารย์พุทธทาสได้กล่าวถึงความหมายในเรื่อง “ชีวิตคืออะไร” ตอนหนึ่งว่า ท่านทั้งหลาย ทุกคนรู้สึกว่าตัวเราก็มีชีวิต และเราก็รู้จักว่าชีวิตนั้นคืออะไร? ทำไมจะต้องพูดกันถึงเรื่องชีวิตกันเล่า? ขอให้ตั้งใจทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ ที่จะพูดกันในภาษาธรรม ฉะนั้นชีวิตคืออะไร จึงมุ่งเน้นความหมายของคำว่า ชีวิตในภาษาธรรม มากกว่าที่จะพูดกันถึงชีวิตในภาษาโลก
8.ธรรมะ ๔ เกลอ พุทธวิธีชนะความทุกข์ พุทธวิธีชนะความทุกข์…คือที่มาของหนังสือ “ธรรมะ ๔ เกลอ” ฉบับที่ท่านผู้อ่านถืออยู่นี้ ชนะความทุกข์ทั้งปวงตามแบบวิธีของชาวพุทธ ชื่อว่า “พุทธวิธีชนะความทุกข์” ธรรมะ ๔ เกลอ อันเป็นมงคลนามที่ได้สะท้อนปรัชญาธรรมของท่านอาจารย์มาจากหนังสือธรรมโฆษณ์ของพุทธทาส หนังสือที่ทรงคุณค่าทางธรรมอย่างสูง สติ-สัมปชัญญะ-สมาธิ-ปัญญาร คือ ธรรมะ ๔ เกลอ ที่มีคุณสมบัติพิเศษสุด ใช้แก้ปัญหาต่างๆ ได้ทุกประการ แก้ปัญหาทางจิตได้ทุกเรื่อง ธรรมบรรยาย ๘ หัวข้อเรื่องในเล่มนี้ นับเป็นลายแทงขุมทรัพย์อันมีค่ายิ่ง ชี้ให้เรารู้จักความทุกข์ เห็นเหตุแห่งทุกข์ รู้วิธีดับทุกข์ และหนทางเดินสู่ความพ้นทุกข์โดยถาวรสิ้นเชิง
9.คำกลอนสอนธรรม หัวข้อธรรมประเภทนี้มีไว้สำหรับใช้เพ่ง เพื่อให้เห็นข้อเท็จจริงแห่งข้อความนั้น แล้วเพ่งต่อไปเพื่อให้เกิดความรู้สึกเช่นนั้นขึ้นมาจริงๆ จนจิตใจเปลี่ยนไปตามข้อเท็จจริงนั้น ในการที่จะทำให้เกิดความสลดสังเวส ความไม่ประมาท เพื่อให้เกิดความสะอาด ความสว่าง และความสงบ ความรู้ความเข้าใจที่เกิดจากการเพ่งทำนองนี้จะถูกต้อง และมีประโยชน์กว่าที่เกิดจากการอ่าน ฯลฯ” ข้อความข้างต้นนี้เป็นปรารภธรรมของ ท่านอาจารย์พุทธทาส ที่ชี้แนะแนวทางในการอ่านหนังสือ “คำกลอนสอนธรรม” เล่มนี้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ทางสำนักพิมพ์ได้จัดทำโครงการ “หนังสือดี 100 ปี พุทธทาส” ซึ่งจะคัดสรรธรรมบรรยายอันมีอยู่เป็นจำนวนมากของท่านอาจารย์พุทธทาส